25 11월 Chuyển đổi số ngành Tài chính: Hướng đến hình thành hệ sinh thái tài chính số
Nhiều năm qua, Bộ Tài chính đã tiên phong triển khai ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính – ngân sách nhà nước, giúp tăng cường hiệu quả, minh bạch trong quản lý tài chính, hướng đến nền tài chính số tiên tiến, hiện đại, phục vụ đắc lực cho nền kinh tế số.
Tiên phong trong triển khai lộ trình chuyển đổi số
Với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính sẽ là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng.
Điều này đã được khẳng định rõ nét tại Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 21/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược tài chính đến năm 2030, trong đó nội dung quan trọng nhất là hiện đại hóa chuyển đổi số trong ngành Tài chính.
Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ đã mở màn cho hàng loạt các chiến lược sau này, đưa ngành Tài chính trở thành một trong các bộ tiên phong trong triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số.
Trong đó, Chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước (KBNN) đến năm 2030 cũng đã được Chính phủ phê duyệt vào tháng 4/2022, đặt mục tiêu đến năm 2025 KBNN vận hành dựa trên dữ liệu và hoàn thành nền tảng Kho bạc số, đến năm 2030 hoàn thành xây dựng Kho bạc số.
| Bộ Tài chính đi đầu trên lộ trình chuyển đổi số
Bộ Tài chính là bộ đầu tiên trong 22 bộ, cơ quan ngang bộ đã ban hành văn bản định hướng về nghiên cứu, triển khai thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ của Cách mạng công nghiệp 4.0 trong ngành từ năm 2018. |
Cũng trong tháng 4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 với mục tiêu chủ đạo và xuyên suốt là xây dựng ngành Thuế Việt Nam hiện đại, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ.
Cùng với hệ thống thuế, ngày 20/5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, đặt mục tiêu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành Hải quan số; 90% hồ sơ công việc tại Tổng cục Hải quan được xử lý trên môi trường mạng (trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật Nhà nước); 80% hoạt động kiểm tra của cơ quan hải quan được thực hiện thông qua môi trường số và hệ thống CNTT của Tổng cục Hải quan.
“Quả ngọt” từ những nỗ lực bền bỉ
Sự vào cuộc chủ động trong chuyển đổi số đã giúp ngành Tài chính nâng cao chất lượng, hiệu quả trong quản lý tài chính – ngân sách quốc gia, cải cách hành chính, giảm chi phí, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp (DN)… được các bộ, ngành, người dân và DN đánh giá cao.
Liên tục trong 7 năm, từ năm 2013 đến năm 2019, Bộ Tài chính xếp thứ nhất trong bảng xếp hạng mức độ sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT (Vietnam ICT index) khối các bộ, cơ quan ngang bộ.
Gần đây nhất, ngày 8/8/2022, tại Phiên họp lần thứ 3 của Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số, Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố Báo cáo kết quả đánh giá mức độ chuyển đổi số cấp bộ, cấp tỉnh năm 2021 (DTI 2021), trong đó, Bộ Tài chính tiếp tục xếp vị trí thứ nhất về mức độ chuyển đổi số năm 2021 khối các bộ cung cấp dịch vụ công… Đây cũng là năm thứ hai liên tiếp, Bộ Tài chính dẫn đầu về chuyển đổi số.
Kết quả này có được là thành quả từ những nỗ lực bền bỉ của toàn ngành Tài chính trong triển khai chiến lược chuyển đổi số.
Đến nay, 100% thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Tài chính và các đơn vị trực thuộc đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến (DVCTT). Hiện Bộ Tài chính có 464 DVCTT mức độ 3,4, đạt tỷ lệ gần 60%. Trong đó, số DVCTT mức độ 3, 4 tích hợp trên Cổng Dịch vụ công (DVC) Quốc gia là 296 DVCTT, đạt tỷ lệ gần 64%.
Trên 99% DN trên toàn quốc đã sử dụng dịch vụ khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế điện tử. Hệ thống hóa đơn điện tử, Etax-Mobile cũng đã được triển khai trên toàn quốc. Gần đây, ngành Thuế đã triển khai Cổng thông tin điện tử dành riêng cho nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, kê khai, nộp thuế, tạo thuận lợi, bình đẳng, minh bạch trong đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế theo xu hướng quản lý thuế quốc tế. Dự kiến tới đây, ngành Thuế sẽ tiếp tục đưa Cổng dữ liệu thông tin thương mại điện tử tiếp nhận thông tin từ các sàn thương mại điện tử trong nước vào hoạt động.
Đặc biệt, việc triển khai áp dụng hóa đơn điện tử của ngành Thuế sẽ được kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư qua Cổng DVC Quốc gia. Đây sẽ là nền tảng đầu tiên hình thành dữ liệu về thuế và góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ số.
Trong lĩnh vực hải quan, 100% thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa, 100% cục hải quan, chi cục hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử với 99,65% DN tham gia. Theo đó, việc khai báo, tiếp nhận, xử lý thông tin và ra quyết định thông quan được thực hiện với mức độ tự động hóa rất cao, thời gian xử lý bộ hồ sơ hải quan chỉ từ 1-3 giây. Những cải cách mạnh mẽ này đã giúp cho hoạt động xuất nhập khẩu được khơi thông, mang lại hiệu quả to lớn cho người dân, DN và nền kinh tế.
Ngành Hải quan cũng đã xây dựng Đề án tổng thể về xây dựng và phát triển hệ thống CNTT phục vụ triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN. Trong đó, việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Một cửa ASEAN đã giúp cải cách việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, giảm thiểu gánh nặng không cần thiết cho DN trong thực hiện các thủ tục quản lý, kiểm tra chuyên ngành, từ đó tạo thuận lợi hơn cho cộng đồng DN xuất nhập khẩu tại Việt Nam.
Trên lĩnh vực kho bạc, đến nay, KBNN đã cơ bản hoàn thành xây dựng kho bạc điện tử với hệ thống DVCTT mức độ 4 kết nối đến 100% các đơn vị sử dụng ngân sách được tích hợp trên Cổng DVC Quốc gia. Tỷ lệ giao dịch của các khoản chi ngân sách nhà nước thực hiện qua DVCTT đạt trên 99,6%…
Tiếp tục bứt phá, vì lợi ích của người dân và doanh nghiệp
Xác định chuyển đổi số là khâu đột phá quan trọng để hiện đại hóa ngành Tài chính, mọi hoạt động quản lý nhà nước về tài chính đã và đang được chuyển đổi mạnh mẽ sang môi trường số.
Ngày 27/7/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 1484/QĐ-BTC về việc ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Tại Kế hoạch này, ngành Tài chính đặt mục tiêu trong giai đoạn 2021 – 2025 xây dựng tài chính điện tử, tài chính số dựa trên dữ liệu và dữ liệu mở, hệ sinh thái tài chính số đảm bảo tính hiệu quả và an toàn thông tin toàn diện. Tới năm 2030, phấn đấu thiết lập hệ thống tài chính số hóa hoàn toàn và nền tài chính thông minh với 4 lĩnh vực trọng tâm chính: Quản lý thuế chặt chẽ, tránh trục lợi thuế và cung cấp tiện ích tốt nhất cho người dân và DN; Hải quan thông minh; Kho bạc số 3 “không” (không khách hàng giao dịch, không tiền mặt, không giấy tờ); Chuyển đổi số mạnh mẽ thị trường chứng khoán.
Có thể thấy, ngành Tài chính đã quyết tâm chuyển đổi sang một nền tài chính số hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển, hỗ trợ tối đa người dân, DN cũng như tăng cường năng lực trong công tác quản lý, đảm bảo sự minh bạch, chuyên nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực tự thân ngành Tài chính, rất cần sự phối hợp của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của người dân, DN…