Bỏ thuế khoán, áp dụng tự kê khai: Bước ngoặt minh bạch cho hộ kinh doanh

14 Aug Bỏ thuế khoán, áp dụng tự kê khai: Bước ngoặt minh bạch cho hộ kinh doanh

Việc chuyển hình thức nộp thuế theo phương pháp khoán sang phương pháp kê khai thực tế theo doanh thu là bước đi cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý và tạo sự bình đẳng về nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Kê khai nộp thuế tạo bình đẳng trong kinh doanh

Hiện nay, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đang thực hiện nộp thuế theo phương pháp kê khai, phương pháp khoán hoặc theo từng lần phát sinh. Phương pháp khoán là phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định để tính mức thuế khoán theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế.

Phương pháp này được áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai và không thuộc trường hợp nộp thuế theo từng lần phát sinh. Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng số thì hộ khoán khai thuế, nộp thuế riêng đối với doanh thu phát sinh trên hóa đơn đó theo từng lần phát sinh.

Còn phương pháp kê khai là phương pháp khai thuế, tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu thực tế phát sinh theo kỳ, tháng hoặc quý.

Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển, khi phương pháp quản lý thuế đang thực hiện theo cơ chế tự khai tự nộp, chính sách thuế khoán đã bộc lộ nhiều hạn chế như thiếu công bằng, dễ thất thu NSNN, không thúc đẩy tính minh bạch và không còn phù hợp trong bối cảnh nền kinh tế số, xu hướng chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bài bản.

Thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, ngành Thuế đang xây dựng Đề án hoàn thiện chính sách, phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ hình thức thuế khoán. Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho rằng, chủ trương xóa bỏ hình thức thuế khoán là một bước chuyển lớn trong quản lý thuế đối với khu vực kinh tế hộ cá thể. Điều này cũng thể hiện quyết tâm của ngành Thuế trong hiện đại hóa quản lý, đảm bảo công bằng, minh bạch và tạo động lực phát triển kinh tế tư nhân.

Do đó, việc ban hành các chính sách thuế rõ ràng, công khai và nhất quán, cùng với việc áp dụng công nghệ trong kê khai, nộp thuế, tra cứu nghĩa vụ thuế, đang từng bước gỡ bỏ các rào cản về thủ tục và tâm lý cho hộ kinh doanh. Mỗi bước cải cách của ngành Thuế là một bước tiến trong việc lấy người nộp thuế (NNT) làm trung tâm phục vụ. Khi NNT cảm thấy minh bạch, thuận tiện, hộ kinh doanh sẽ chủ động tuân thủ và có thêm động lực để phát triển.

Hướng tới mục tiêu thay thế hoàn toàn phương pháp khoán

Đại diện Ban Nghiệp vụ thuế (Cục Thuế) cho biết, Đề án hoàn thiện chính sách, phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ hình thức thuế khoán theo Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân được xây dựng dựa trên 5 nhóm giải pháp trọng tâm, hướng tới mục tiêu thay thế hoàn toàn phương pháp khoán bằng cơ chế NNT tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế.

Các nhóm giải pháp gồm: rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật liên quan đến hộ kinh doanh; hoàn thiện phương pháp quản lý thuế hiện đại, thay thế phương pháp thuế khoán, chuyển sang phương pháp kê khai, NNT tự khai, tự nộp thuế; tăng cường ứng dụng công nghệ số, hóa đơn điện tử, phát triển các nền tảng số dùng chung; hỗ trợ, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình phù hợp; nâng cao năng lực tổ chức thực hiện của cơ quan thuế và tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương.

Theo Cục trưởng Mai Xuân Thành, ngành Thuế không chỉ thực hiện chức năng quản lý, mà còn giữ vai trò đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi và tuân thủ nghĩa vụ thuế. Theo đó, mọi chính sách cải cách thuế đều phải xuất phát từ lợi ích của NNT, tạo động lực để hộ kinh doanh phát triển bền vững, đóng góp tích cực cho ngân sách, đồng thời lan tỏa tinh thần tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội