Nâng cao hiệu lực và trình độ quản lý thuế, thúc đẩy tự động hoá quy trình quản lý thuế

Phát biểu tại Hội chợ Chuyển đổi số vừa được Cục Thuế tổ chức chiều ngày 08/9 vừa qua, Phó Cục trưởng Mai Sơn cho biết, chuyển đổi số là một quá trình thay đổi toàn diện từ phương thức quản lý đến ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật và việc ngành Thuế triển khai ‘tổng lực’ để tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin ngành Thuế nhằm thay đổi toàn diện phương thức quản lý thuế, từ đó bắt kịp với tình hình phát triển kinh tế xã hội và tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.

Theo Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, trong giai đoạn hiện nay, ngành Thuế đang đối mặt với những yêu cầu và thách thức rất lớn đó là kinh tế số phát triển bùng nổ, thương mại điện tử xuyên biên giới mở ra những mô hình kinh doanh mới đòi hỏi ngành Thuế phải thay đổi toàn diện phương thức quản lý thuế phải bắt kịp với tình hình phát triển kinh tế xã hội. Chính vì vậy, ngành Thuế xác định chuyển đổi số trên nền tảng công nghệ thông tin (CNTT) hiện đại là giải pháp tổng thể, then chốt để đáp ứng những yêu cầu phát triển mới.

Theo đó, một điểm then chốt cơ bản được Phó Cục trưởng đề cập, đó là việc thay đổi không chỉ đơn thuần là ứng dụng CNTT vào quy trình hiện tại, mà quan trọng hơn là tái thiết kế toàn bộ quy trình nghiệp vụ của ngành theo định hướng chuyển đổi số đồng bộ theo mô hình quản lý thuế theo đối tượng người nộp thuế (NNT) kết hợp với quản lý theo chức năng, lấy NNT làm trung tâm phục vụ.

“Điều này có nghĩa là mọi quy trình, dịch vụ thuế sẽ được thiết kế lại xoay quanh hành trình của NNT và được tích hợp các chức năng nghiệp vụ (từ đăng ký, khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế đến kiểm tra tuân thủ, …) một cách thông minh và thông suốt trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, từ đó giúp NNT tiết kiệm được chi phí, thời gian và đạt được sự thuận lợi nhất trong quá trình kê khai và thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách của Nhà nước. Trong đó điểm mấu chốt nhất đó là cơ quan thuế chuyển đổi toàn diện từ chức năng quản lý sang chức năng phục vụ người dân, doanh nghiệp.” – Phó Cục trưởng Mai Sơn nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Phó Cục trưởng cho rằng, việc áp dụng chuyển đổi số công tác quản lý thuế và áp dụng thống nhất với các bộ, ngành, cơ quan chức năng đối với cơ sở dự liệu lớn (Big Data) sẽ là một cấu trong việc tăng cường áp dụng quản lý rủi ro và sử dụng dữ liệu số để quản lý hiệu quả hơn và tăng tính tuân thủ tự nguyện của NNT. Như vậy, chuyển đổi số sẽ là hành trình để cơ quan thuế hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế, tăng tính minh bạch, công bằng và nâng cao hiệu lực, hiệu quả phục vụ của cơ quan thuế trong giai đoạn tiếp theo.

Để triển khai mục tiêu đến năm 2030 của chương trình chuyển đổi số ngành Thuế, Phó Cục trưởng Mai Sơn cho biết ngành Thuế đã xác định rõ 4 nhóm nhiệm vụ lớn, có tính căn bản và được coi là bản lề cho quá trình chuyển đổi theo mô hình quản lý hiện đại phù hợp với yêu cầu thực tiễn trong nước và hội nhập quốc tế, gồm:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thuế: xây dựng và hệ thống pháp luật về quản lý thuế trong kỷ nguyên số, theo xu hướng hội nhập, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn Việt Nam, đẩy mạnh việc hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thu thuế, ứng dụng CNTT hiện đại, có tính liên kết, tích hợp để thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế với ba trụ cột chính: tạo thuận lợi cho NNT; nâng cao hiệu lực và trình độ quản lý thuế; thúc đẩy tự động hoá quy trình quản lý thuế. Tạo những cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp, người dân đồng hành cùng cơ quan thuế trong thực hiện xã hội hoá các giải pháp về quản lý thuế.

Thứ hai, phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu, ứng dụng CNTT hiện đại: xây dựng hệ sinh thái dữ liệu lớn (Big Data) của ngành Thuế, tích hợp liên thông dữ liệu trong và ngoài ngành; ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích dữ liệu và hỗ trợ NNT (triển khai các trợ lý ảo, Chatbot, Voicebot cung cấp thông tin và giải đáp chính sách thuế tức thời); xây dựng các hệ thống phân tích, đánh giá rủi ro hiệu quả giúp nâng cao chất lượng quản lý, đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời phát hiện gian lận.

Thứ ba, kết nối, chia sẻ dữ liệu toàn trình với các cơ sở dữ liệu quốc gia và bộ, ngành liên quan: hình thành hệ thống quản lý thuế mở và tích hợp, kết nối thông suốt với cơ sở dữ liệu quốc gia, đăng ký doanh nghiệp, hải quan, đất đai… cũng như các hệ thống thông tin của các bộ, ngành khác. Qua đó, chia sẻ dữ liệu và phối hợp quản lý giữa các cơ quan nhà nước được thực hiện tự động, đồng bộ, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ thuế, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan thuế.

Thứ tư, từ nay đến hết năm 2025, ngành Thuế thực hiện triển khai cung cấp 100% thủ tục hành chính toàn trình. Kết nối với Cổng dịch vụ công quốc gia để cung cấp dịch vụ thuế điện tử tốt nhất cho NNT. Đây cũng là mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho NNT, giảm chi phí tuân thủ và tăng tính minh bạch, hiệu quả trong công tác quản lý thuế.

Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, để hiện thực hóa các mục tiêu chuyển đổi số nói trên, ngành Thuế đã và đang triển khai Kế hoạch tái cấu trúc hệ thống CNTT. Đây sẽ là những điểm căn bản cho việc quản lý thuế điện tử, tự động hóa, xử lý tập trung và quản lý thuế dựa trên quản lý rủi ro và phân tích dữ liệu.

Hiện nay, ngành Thuế cũng triển khai đồng bộ các giải pháp bổ trợ khác nhằm bảo đảm thành công của chuyển đổi số, trong đó tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuế, đơn giản hoá quy trình, biểu mẫu, số hoá các khâu, các bước xử lý hồ sơ, nghiệp vụ thuế. Định kỳ đo lường và công bố mức độ hài lòng của NNT, coi đây là thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả chuyển đổi số và chất lượng phục vụ của cơ quan thuế các cấp.

“Ngành Thuế mong muốn trong thời gian tới tiếp tục nhận được sự ủng hộ và tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân trong quá trình chuyển đổi số để ngành Thuế có thể thực hiện thành công mục tiêu chuyển đổi số toàn diện, xây dựng hệ thống thuế ‘hiện đại – minh bạch – hiệu lực – hiệu quả’, đáp ứng yêu cầu quản lý trong thời kỳ kinh tế số, phục vụ NNT ngày càng tốt hơn, góp phần tích cực vào việc thực hiện thành công các mục tiêu, chương trình Chuyển đổi số của Bộ Tài chính, hướng tới phát triển nền tài chính quốc gia bền vững, hiện đại và hội nhập.” – Phó Cục trưởng Mai Sơn đặc biệt nhấn mạnh