Việc sắp xếp tinh gọn bộ máy là trách nhiệm lịch sử đối với ngành Thuế Việt Nam

Đó là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Mai Xuân Thành – Bí thư Đảng ủy, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế tại Hội thảo về chức năng nhiệm vụ của cơ quan thuế các cấp được Tổng cục Thuế tổ chức chiều ngày 05/2 tại tỉnh Hòa Bình. Theo Tổng cục trưởng, hội thảo được tổ chức là diễn đàn để Lãnh đạo ngành Thuế và các đơn vị trong toàn hệ thống trao đổi, góp ý, hiến kế để xây dựng một hệ thống thuế hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo quản lý thuế chặt chẽ, minh bạch, hiện đại theo hướng chuyển đổi số mạnh mẽ trong quản lý, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.

Phát biểu chỉ đạo định hướng, Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành nhấn mạnh, việc thực hiện nhiệm vụ tinh gọn tổ chức bộ máy theo tinh thần của Nghị quyết 18-NQ/TW của Trung ương; Kết luận số 09-KL/BCĐ ngày 24/11/2024 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW; Chỉ thị số 03/CT-BTC ngày 03/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về công tác đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Tài chính; Thông báo số 169/TB-BCĐSXTCBM ngày 04/12/2024 của Ban Chỉ đạo sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ Triển khai sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy ngành thuế để xây dựng và trình báo cáo Bộ về Đề án mô hình tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Tổng cục trưởng khẳng định, đổi mới mô hình tổ chức bộ máy của cơ quan thuế là yêu cầu tất yếu trong quá trình cải cách, hiện đại hóa ngành thuế theo tinh thần chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. Trong bối cảnh nền kinh tế số và sự thay đổi nhanh chóng của mô hình kinh doanh, cơ quan thuế cần có sự chuyển đổi mạnh mẽ để đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình.

“Với mục tiêu xây dựng một hệ thống thuế hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo quản lý thuế chặt chẽ, minh bạch, hiện đại theo hướng chuyển đổi số mạnh mẽ trong quản lý, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế. Hôm nay, chúng ta tổ chức hội nghị để cùng thảo luận, đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thuế các cấp theo mô hình tổ chức bộ máy mới. Đây là một nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự thành công, vận hành hiệu quả của hệ thống thuế trong thời gian tới và hội thảo này có tính lịch sử với sự phát triển của ngành Thuế Việt Nam.” – Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành đặc biệt nhấn mạnh.

Tổng cục trưởng cho biết, dự hội nghị có sự tham gia của các đơn vị thuộc Tổng cục Thuế, đại diện Cục Thuế các địa phương, các Phòng và Chi cục Thuế thuộc các Cục Thuế, cùng một số chuyên gia cao cấp của ngành sẽ trao đổi, đánh giá một cách toàn diện về chức năng, nhiệm vụ của từng cấp quản lý thuế trong mô hình tổ chức mới.

Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành đề nghị các các đại biểu tập trung thảo luận vào một số nội dung trọng tâm sau:

Thứ nhất, quán triệt định hướng đổi mới tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, rõ ràng, không chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, đảm bảo tính thống nhất và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Thứ hai, rà soát, đánh giá đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của từng cấp trong hệ thống cơ quan thuế, từ Tổng cục Thuế, Cục Thuế đến các Chi cục Thuế, đảm bảo phân định rõ ràng trách nhiệm, quyền hạn, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ.

Thứ ba, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các đơn vị trong ngành thuế, đặc biệt trong bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa trong quản lý thuế.

Thứ tư, tiếp thu ý kiến từ thực tiễn các địa phương, đánh giá những thuận lợi, khó khăn khi triển khai mô hình mới, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc thù từng địa bàn nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc chung.

Thứ năm, lắng nghe ý kiến của các chuyên gia để cập nhật các xu hướng quốc tế, kinh nghiệm quản lý thực tiễn, đảm bảo mô hình tổ chức của ngành thuế Việt Nam vừa hiện đại, hội nhập nhưng vẫn phù hợp với điều kiện trong nước.

“Hội nghị hôm nay diễn ra vào dịp đầu năm mới, là thời điểm chúng ta cùng nhìn lại những kết quả đã đạt được, đồng thời đề ra những định hướng mới cho năm tiếp theo. Việc rà soát, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thuế các cấp theo mô hình tổ chức mới là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng, quyết định đến hiệu quả quản lý thuế trong thời gian tới. Tôi tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm cao, sự đóng góp trí tuệ của các đồng chí, hội nghị hôm nay sẽ thu được nhiều ý kiến giá trị, góp phần hoàn thiện dự thảo và tạo cơ sở vững chắc để triển khai mô hình tổ chức bộ máy mới một cách hiệu quả.” – Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành bày tỏ mong muốn.

Theo đại diện Lãnh đạo Vụ Tổ chức cán bộ cho biết, xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ và đối tượng quản lý của cơ quan thuế các cấp, Tổng cục Thuế đã thiết kế và xây dựng tổ chức bộ máy mới theo hướng hiện đại, tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; với phương châm “Lấy người nộp thuế là trung tâm phục vụ”; và dựa trên ba trụ cột cơ bản: (i) thể chế quản lý thuế đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hội nhập; (ii) nguồn nhân lực chuyên nghiệp, liêm chính, đổi mới; (iii) công nghệ thông tin hiện đại, tích hợp, đáp ứng yêu cầu quản lý thuế và góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Đồng thời, việc xây dựng tổ chức bộ máy của ngành Thuế cũng đảm bảo các nguyên tắc theo chủ trương của Đảng, Chính phủ gồm: Một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính; Sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức bên trong bảo đảm tinh gọn, giảm đầu mối; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra trong thời kỳ mới.

Dựa trên mục tiêu yêu cầu và các nguyên tắc nêu trên, mô hình bộ máy mới của Tổng cục Thuế tiếp tục thực hiện theo 03 cấp và theo hệ thống dọc với mô hình quản lý tập trung, nhưng đã chuyển đổi từ mô hình mô hình “quản lý thuế theo chức năng, kết hợp với đối tượng” sang mô hình “quản lý theo đối tượng, kết hợp quản lý theo chức năng.”

Trước đây, đặc trưng của mô hình “quản lý thuế theo chức năng, kết hợp với đối tượng” là lấy 04 chức năng làm gốc (kê khai; tuyên truyền hỗ trợ; quản lý nợ; thanh tra kiểm tra) trong từng chức năng sẽ phân chia ra các khâu, các nhóm quản lý theo đối tượng.

Để triển khai sắp xếp mô hình quản lý theo đúng chủ trương tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, ngành Thuế thực hiện sắp xếp theo theo mô hình mới theo hướng không còn tổ chức các chức năng độc lập mà chuyển sang xây dựng các bộ phận quản lý, hỗ trợ người nộp thuế theo các lĩnh vực như: dầu khí, năng lượng, than, khoáng sản, điện…

Theo đó, mỗi công chức quản lý từng đối tượng quản lý sẽ thực hiện hỗ trợ người nộp thuế đầy đủ các chức năng từ đăng ký thuế; kê khai thuế; quản lý nợ thuế, hỗ trợ, giải đáp vướng mắc chính sách thuế, quản lý thuế… Như vậy, mô hình mới đã được xây dựng dựa theo nguyên tắc “quản lý theo đối tượng kết hợp với chức năng” khác với mô hình quản lý hiện nay.

Từ mục tiêu, yêu cầu và các nguyên tắc xây dựng mô hình tổ chức bộ máy nêu trên, Tổng cục Thuế đã thống nhất trình báo cáo Bộ Tài chính cho phép ngành Thuế được tổ chức theo hệ thống dọc từ Trung ương đến địa phương bảo đảm nguyên tắc tập trung thống nhất, gồm: Cục Thuế, Chi cục Thuế khu vực, Đội thuế liên huyện.

Một điểm mới được đề xuất quy định, đó là việc phân cấp quản lý và bổ sung quy định về con dấu riêng đối với Đội Quản lý các khoản thu từ đất tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đội Quản lý, hỗ trợ doanh nghiệp thuộc Chi cục Thuế khu vực. Điều này sẽ tạo điều kiện cho cơ quan thuế sau khi sáp nhập được tổ chức thành khu vực bao gồm nhiều tỉnh, thành phố và quận, huyện thị xã trong cùng một khu vực quản lý có thể giải quyết nhanh, kịp thời các thủ tục về thuế cho người nộp thuế trong khu vực thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan thuế, cũng như để đảm bảo tính pháp lý đối với các văn bản hành chính có khối lượng hồ sơ giải quyết các thủ tục về thuế rất lớn và nhiều.

Đồng thời, để bộ máy quản lý thuế được hoạt động trơn chu, liên tục không ngắt quãng, ngành Thuế sẽ rà soát sửa đổi và kịp thời ban hành các quy định về chức năng, nhiệm vụ đối với cơ cấu tổ chức bên trong thuộc và trực thuộc ngay sau khi Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ của đơn vị.