Một số nguyên nhân chủ yếu tác động đến kết quả thu NSNN

Một số nguyên nhân chủ yếu tác động đến kết quả thu NSNN

Từ cuối tháng 4, đợt dịch bệnh Covid-19 bùng phát với mức độ lây nhiễm mạnh của các chủng virus mới, diễn biến phức tạp tại một số địa bàn trọng điểm kinh tế và có nhiều khu công nghiệp lớn như: TP Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa – Vũng Tàu… đã có những ảnh hưởng đến kinh tế và số thu NSNN từ tháng 5/2021 đến nay.

Dịch Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng cho nền kinh tế

Tình hình kinh tế trong nước quý I/2021 ổn định và duy trì nhịp tăng trưởng, dịch bệnh được kiểm soát tốt trong quý I, tạo điều kiện cho các DN hồi phục sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, đặc biệt là đợt dịch bệnh bùng phát tại các địa phương khu vực phía Nam từ tháng 7 đến nay, nhiều địa phương đã phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ (TP. Hồ Chí Minh từ đầu tháng 7, các địa phương khác tại khu vực miền Nam thực hiện giãn cách từ giữa tháng 7, các cơ sở thương mại, hoạt động sản xuất kinh doanh bị đình trệ, dịch vụ phải đóng cửa, hạn chế tụ tập đông người… đã có những ảnh hưởng đến kinh tế và số thu NSNN từ tháng 5/2021 đến nay.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) 6 tháng tăng 5,64% so với cùng kỳ, tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp cả nước có dấu hiệu chậm lại từ tháng 5 đến nay, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 7 tăng 1,8% so với tháng 6 và tăng 2,2% so với cùng kỳ (tháng 6 tăng 6,8%, tháng 5 tăng 11,6% và tháng 4 tăng 24,1%). Số DN đăng ký thành lập mới DN trong tháng 8 tiếp tục giảm mạnh so với tháng 7 và cùng kỳ (giảm 22,5% so với tháng 7, giảm 55,6% so với cùng kỳ). Hoạt động thương mại, dịch vụ, vận tải, du lịch giảm sút tại một số địa bàn.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 7 giảm 5,5% so với tháng 6 và giảm 11% so với cùng kỳ… Hoạt động kinh doanh của một bộ phận DN tại nhiều địa phương bắt đầu khó khăn trở lại do phải thực hiện các biện pháp giãn cách để phòng chống dịch, cộng thêm việc triển khai thực hiện gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất theo Nghị định số 52/2021/NĐ-CP của Chính phủ đã ảnh hưởng đến kết quả thu NS. Tác động của dịch bệnh đến tình hình kinh tế sẽ ảnh hưởng rõ nét hơn đến thu NSNN trong những tháng tiếp theo đặc biệt là các tháng trong quý III và quý IV năm 2021.

Tiếp tục đẩy nhanh việc ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân và DN

Đối với chính sách gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất, để tiếp tục hỗ trợ người dân và DN vượt qua khó khăn của đại dịch, đẩy nhanh tốc độ hồi phục nền kinh tế trong năm 2021, ngày 19/4/2020 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 52/2021/NĐ-CP về việc thực hiện gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất cho trong năm 2021.

Theo đó, sẽ gia hạn thuế GTGT phải nộp từ tháng 3 đến tháng 8/2021, thuế GTGT quý I và quý II/2021, thuế TNDN tạm nộp quý I và quý II/2021, gia hạn tiền thuê đất kỳ 1 năm 2020 cho các DN và gia hạn thuế GTGT, TNCN năm 2021 đối với hộ, cá nhân kinh doanh thuộc các ngành, lĩnh vực gặp khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19. Cơ quan thuế các cấp đang tiếp tục tiếp nhận, cập nhật Giấy đề nghị gia hạn để thực hiện gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất cho NNT.

Về các chính sách giảm thu, theo Tổng cục Thuế, một số chính sách hỗ trợ DN và người dân đã triển khai cuối năm 2020 tiếp tục có hiệu lực mặc dù làm giảm số thu NSNN trong những tháng đầu năm 2021 nhưng cũng có tác động tích cực trong việc hỗ trợ cho DN và người dân khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh, kích cầu và tạo đà cho tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề cho tăng thu NSNN như:

Thứ nhất, Nghị quyết số 954/UBTVQH14 ngày 2/6/2020 về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế TNCN có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020 và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020.

Thứ hai, Nghị quyết số 116/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về giảm 30% thuế TNDN phải nộp năm 2020 đối với DN, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức có doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm làm giảm số thuế TNDN tạm nộp quý IV mà theo quy định nộp trong quý I/2021.

Thứ ba, để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân, ngày 21/12/2020 UBTV Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1148/2020/UBTVQH14 về việc tiếp tục thực hiện giảm 30% thuế BVMT đối với nhiên liệu bay đến hết năm 2021. Tiếp tục rà soát cắt giảm đối với trên 30 loại phí, lệ phí kéo dài đến cuối năm 2021 cũng làm giảm thu NSNN trong những tháng đầu năm 2021.

Thứ tư, ngoài các chính sách giảm thu nêu trên, việc thực hiện chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đến hết ngày 31/12/2020 đã kích thích nhu cầu mua xe ô tô trong tháng 12/2020 tăng mạnh,  theo quy định của Luật Quản lý thuế, số thuế TTĐB phát sinh tháng 12/2020 kê khai và nộp thuế trong tháng 1/2021 làm số thuế TTĐB tháng 1/2021 tăng khá, góp phần thúc đẩy tăng thu NSNN những tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ.

Tăng cường công tác quản lý thuế

Thực hiện Nghị quyết số 128/2020/QH14 ngày 12/11/2020 của Quốc hội, Quyết định số 1950/QĐ-TTg ngày 28/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ về giao dự toán NSNN năm 2021, các quyết định của Bộ Tài chính về giao dự toán thu, chi NSNN năm 2021 và Thông tư số 109/2020/TT-BTC ngày 25/12/2020 quy định về tổ chức thực hiện dự toán NSNN năm 2021 của Bộ Tài chính.

Theo đó, Tổng cục Thuế đã ban hành công văn số 5630/TCT-DT ngày 21/12/2020 về việc triển khai dự toán thu ngân sách năm 2021; phát động các phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN được giao ngay từ những ngày đầu năm; giao chỉ tiêu phấn đấu tại Quyết định số 306/QĐ-TCT ngày 3/3/2021 làm định hướng cho các Cục Thuế triển khai thực hiện nhiệm vụ thu ngay từ những tháng đầu năm, phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2021 ở mức cao nhất; giao nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra DN năm 2021 cho Cục Thuế tỉnh, thành phố tại Quyết định số 2270/QĐ-TCT và 2271/QĐ-TC ngày 30/12/2020.

Song song với đó, Tổng cục Thuế tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp công tác quản lý thu, kiểm tra, rà soát toàn bộ số DN đăng ký kinh doanh để xác định chính xác số DN tạm nghỉ kinh doanh, số DN báo ngừng hoạt động để đảm bảo quản lý 100% số DN có hoạt động sản xuất kinh doanh tại địa phương; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế giá trị gia tăng đảm bảo hoàn thuế theo đúng quy định của pháp luật; tăng cường công tác quản lý hóa đơn bán hàng…